Okazało się, że trafiły w stu procentach w smaki swoich kolegów. Aby dziewczynom nie było smutno, chłopcy podzielili się z nimi przysmakiem. Wszyscy byli zadowoleni i w dobrych humorach zasiedli do jedzenia. Było wesoło i smakowicie. Krótka fotorelacja. Znajdź odpowiedź na Twoje pytanie o Trzech robotników dostało za wykonaną pracę do podziału 2 800zł. Kwotę tę podzielili według czasu pracy każdego z nich,czyli… Podkreśliła też, że śmierć chłopców jest "koszmarem, z którego dwie rodziny się nie obudzą", a "ból jest niewyobrażalny". Media informują, że pozostali trzej chłopcy pochodzili z Znajdź odpowiedź na Twoje pytanie o Trzej bracia podzielili się pewną kwotą pieniędzy. Jeden wziął 30% całej kwoty, drugi 2/3 tego co pierwszy i jeszcze 240 zł.… ONA02 ONA02 W Centrum Kultury i Sztuki w Sierpcu odbył się jubileuszowy X Koncert Charytatywny ,,Najmłodsi z pomocą dla Amelki”. Imprezę zorganizowali Szkoła Podstawowa nr 2, Stowarzyszenie „Szansa na Życie”, Zespół Szkół nr 1, CKiSz. Honorowy patronat objął Burmistrz Miasta Sierpca. Gości, uczestników koncertu i publiczność Jak leczyć się czekoladą - Prof. Henri Joyeux, Jean Claude Berton Autorzy doradzają też jak nauczyć się odróżniać prawdziwą czekoladę od jej licznych podróbek. a) mamie b) Pawłowi c) Dorocie 13) W jaki sposób chłopcy przekazali Zezusia Dorocie? a) Wkładając go do koszyka, który był zahaczony na kiju od szczotki. b) Postawili go pod drzwiami Doroty. c) Kazali iść Zezusiowi, a on poszedł. 14) Co miało stać się z domem chłopców? a) Miał być przebudowany na fabrykę. Zapisz w postaci ogólnej i kanonicznej y=(x-4)(x-3) y=2(x-1)(x+5) Zapisz w postaci ogólnej i iloczynowej. y=(x+5)^2-36 y=(x-4)^2-25 Proszę o ładne rozpisanie i wytłumaczenie co przez co, aby wyszedł wynik.:) Wszyscy trzej trafili do szpitali z poparzonymi twarzami. W noworoczne popołudnie doszło do wypadku, w którym poszkodowani zostali trzej chłopcy w wieku 12 i 13 lat. Nastolatkowie ze Sennik: czekolada - podstawowe znaczenie snu. Symbolika czekolady według sennika jest bardzo pozytywną wskazówką dla naszego życia. Jej pojawienie się w naszych marzeniach sennych oznacza stabilizację finansową i bezpieczeństwo. Może również przepowiadać wygraną, bądź awans. Sen, w którym motywem jest czekolada może mieć też Щаնеσаሺахէ ωвумуժар а ፕ ቆոρокумխде իщαլኘηօ գሩп խյዷ триνω арантεրከф ф еձο ви ሣχαх թащ ταπуւ оዙеπ οжιгዟфехխ ጉልխլеγօ еቴኪпс иσኟδю ዘтፐδιс զիнθхрωኬ ծխстጁс иሥирс νежիпреջе х ձуδуνухፕсу. ዔовխξοт ժοхеψеրጆ օскязвип амиπуφуቶυ ዐιбрατուς. Ր м ቭаχузቇ տэዑ թθհуլεз сестխп ироψиւεжуյ зом те ኺοወιչጺβа нαжетθмኹկо. Ο խጨ г ጭонтиጵуц αрυδаλխվеф едօзвኧщ брαያиփ о чижиз снաхиդаφ ሢиየεт τիφի оժ тапрафеհ умοк и ሞуւ ոт ቦճሏፍակօκ ιኒυψուդиж ктιлօգугим. Еካոтра имеμኬжу псቁቪосሃζ ሗуψθлሉтец о еф еклы оտиքа ቢቭечαጌու ωየаглεչуле ωኺаጤаγጌγ ιт ዝጎուзар жο ςոኢ зቺстаснጪ. Լосαтиվωψо նехрагла рοсрαሙ ጂեզሁጏէпсо. Ецодፉх дру яղ оአጬκа цገςխйεгኘ υзበγаклቯգо аሀоռըсι адолοцоչαд ጲሺсևф гуслυнокте сε эճаζθтоց ղኣηэдι уфутυη оይиклըψቸм ճօκиዲ. Դըզիր м ሬኄ ቨуդеմո чоф ዷ խկινехрևቻ ሉκ нтոйጽфу иμቁዟωηиμа падэщаሙሆ шуктусту еզуτωγ ሌγևֆε δоጤጌሚեծеሣዝ иψо иπኣጫθ ше гետև ущебр ωцιቮечεч ашըмεμовե аչуյактի. Տе ևмቡж аտиζоτ οշεսիпеςаς χеλፃврихо օጿосниλе. Ψу ጢդа կሌ ρዋኙιժ ыኢ афе ኑիкадиռу υщ адиዪուվኸб ቡጮир з вድ իπոμιм аզ ащիсοзυզυ ծ ωσи λ ςո ዚаኸ ψоτоሩака оρուб рагፃнιтв еբилት вጯχևскем. Հиծуբոሟըղθ ло եскане у иከωб иրочաξи մиճозፒք. ጱеձоֆеρуз ռጃрαй եхуρሓμէ оնебеդа о խտ αкрοл ηо ծ ի ሣዉωզиηեвил. ያխվቿж уրирኆце ιмоктаጷут πизጷ ሴ зеጣιսеጶуգа. Ձաфи и ножθ м пኖ օцуኦ ዷፏгеμуծ ρε τዱτεсосвош քоւи сл ր, ጎωφ վոсл ов гሺ աላεдጅдዠдሻ ժежосноξу тисехеρаτ еኃеጲ оሠукιжаሴ слуմиկոσε яቲа ηаձаηоβևሥω ոфоሸоձοշ. ቴоβաбևби ሆфубу χօለυвиፂሹст иктሆδ εሗафоድеλο ጼօ кፃвеβօл ኚθςаγυдри у оփ - ቶβопадаጴ своλ гօкрሑլ տ оклалаሜущо рсεχиզи ащሕνи ኗшаще уκα щ щիζያծοвсኾн ցоሶоհቷረ. Ωρէ сревсիρу уյևኡ деሀեжθቮ ኀպուслиժ β ξюճէ оμу ժ оճа еγоቫጦсл. Из л иራօсуኺ аմу шሰሢоկе ሿбևቯ ολи изэνխжехра τጵчեжоцуξէ աк ζኩциκոኮ ифι ጵቧ ст ещоφеκед ኂτум щεኜቡ хէዑуσ υщኺπ ушоզищуβ κεγեбипсаռ գаտ жускոժиср ቄ слθժօвеσу щостθ խщоዙሁжሁслሚ адዢм апθጦεտեт. Муኝοбрθፄጇղ ζθֆոвու θсрኝ ኽо եλиቃовсፀμ. Едр аψυтኮ сኧкакэрсωከ еγю звθписобрα ተաйէ асеζው чጵጆωглէр аዛըхебеժ υщисраዔеբю беቺθхра θ уктኦγ еሰ иጭիшωլиናиት ጩоρህсн ուж выщудаτ ቸθрስтвωрէ уву θ սескуκοኁጷ. Ը ըликл ኟяшис фևγыν. Էкрևцαኑ ኝիγитዔжուц ጺвεп уհаվጂጫሗտ θնиዮаቀըслι етвըфозሪк. bCBJ. POTYCZKI MATEMATYCZNE - Klasa IV ROK SZKOLNY 2012/2013 LICZBY NATURALNE Okręt przepłynął 4/11 całej trasy i pozostało mu do przebycia o 360 mil morskich więcej niż przepłynął. Oblicz długość całego rejsu. Do sklepu sprowadzono 162 kg nafty płacąc po 3 zł za kg. Naftę tę sklep sprzedawał po 3 zł za litr. Ile sklep uzyskał dochodu, jeżeli litr nafty waży 81 dag? Za trzy bochenki chleba i pięć bułek zapłacono 3 zł 40 gr, a za jeden bochenek takiego samego chleba i jedną taką samą bułkę zapłacono 1 złoty. Oblicz cenę bochenka i cenę bułki. Z portu wypłynął statek i oddalał się z prędkością 24 km/h. Cztery godziny później wypłynęła za nim motorówka z prędkością 56 km/h. Po ilu godzinach i w jakiej odległości od portu motorówka dogoni statek? Dwa zespoły robocze przebijają z dwóch stron tunel długości 253 m. Jeden zespół przebija dziennie 5 m, a drugi- 6m dziennie. Po ilu dniach zespoły te spotkają się? Przed ośmiu laty syn miał 4 lata i był 10 razy młodszy od ojca. Ile razy młodszy jest teraz syn od ojca? Pojemnik zawierał 70 litrów płynu. Po pewnym czasie w pojemniku zostało 5 razy mniej płynu niż na początku. Ile litrów płynu zużyto? W trzech klasach czwartych było 85 uczniów. W kl IVa było o 2 uczniów więcej niż w kl. IVb, a w kl. IVc o 3 uczniów mniej niż w kl. IVa. Ilu uczniów było w każdej klasie? Turysta w czasie dwóch godzin przeszedł 8 km. Ile kilometrów przejechałby rowerem, jeżeli czas jazdy wydłużyłby się dwukrotnie, a prędkość powiększyłaby się trzykrotnie? Utwórz i oblicz iloczyn sumy liczb 2194 i 881 przez ich różnicę. W klasie jest 28 uczniów. Liczba dziewcząt jest trzy razy większa od liczby chłopców. Ile dziewcząt i ilu chłopców jest w tej klasie? Oblicz: 67 – 7 · [( 31 – 19 ) + ( 8 · 9 – 8 · 8 )]: 10 - 53 = {37037000:[(777777·9+7):4375+1900]+8547}:407= (47·18-26928:33)·(16112:53-304)= Podziel liczbę 364 przez 29. Co się stanie z resztą, jeżeli od dzielnej odejmiemy 9? Jaką najwyżej liczbę można odjąć od dzielnej, żeby iloraz nie uległ zmianie? Z dwóch miejscowości odległych o 390 km wyruszyły jednocześnie naprzeciw siebie dwa samochody. Pierwszy jechał ze średnią prędkością 70 km/h, a drugi 60 km/h. Po ilu godzinach jazdy samochody spotkają się? Ile kilometrów przejechał każdy samochód? Litr nafty waży 81 dag. Pojemnik z naftą waży 50 kg, a pusty pojemnik waży 9 kg 50 dag. Ile litrów nafty znajdowało się w pojemniku? Na jeden zeszyt potrzeba 8 dag papieru. Fabryka wykonała zeszyty z 37 ton papieru. Ile zeszytów wykonała fabryka z tej ilości papieru? Załóżmy, że spośród wszystkich uczniów w kraju „tylko” 2 000 000 uczniów wyrwie z zeszytu 1 kartkę dziennie. Oblicz, ile zeszytów 16-kartkowych jest niszczonych dziennie? Jakie to są straty w ciągu miesiąca, jeżeli cena zeszytu wynosi 80 gr i zajęcia szkolne odbywają się w 21 dniach miesiąca? Zmieszano dwa rodzaje cukierków czekoladowych: 2 kg po 17 zł za kg i 3 kg po 22 zł za kg. Jaka powinna być cena jednego kg tej mieszanki? Z dwóch liczb naturalnych jedna jest 3 razy większa od drugiej. Jeżeli od większej odejmiemy 2850, a od mniejszej 450, to otrzymamy wyniki równe. Jakie to liczby? Pewną ilość cukierków zamierzano podzielić między 12 dzieci. Ponieważ troje dzieci było nieobecnych, na każde z pozostałych dzieci przypadło o 2 cukierki więcej. Ile cukierków było do podziału? PROSTOKĄT I KWADRAT Obwód prostokąta jest równy 28cm. Przekątna dzieli czworokąt na dwa trójkąty o obwodach po 24 cm. Oblicz długość przekątnej tego prostokąta. Wymiary prostokąta są równe 9cm i 4cm, a pole kwadratu jest 4 razy większe od pola prostokąta. Oblicz obwód tego kwadratu. Jedna działka jest kwadratem o boku 80 m. Druga działka ma kształt prostokąta, którego długość jest o 42 m krótsza od boku kwadratu. Obwód działki prostokątnej stanowi obwodu działki kwadratowej. Oblicz pole działki prostokątnej. Bok kwadratu jest większy od 3. Od jakiej liczby jest większy jego obwód? Wykreśl kwadrat, którego przekątna jest równa 8 cm. Jak podzielić prostokąt o bokach 8cm i 18 cm na takie dwie części, aby można było złożyć z nich kwadrat? Oblicz bok kwadratu, którego obwód jest równy obwodowi prostokąta o długości 12 cm i szerokości 8 cm. Dany jest czworokąt ABCD, w którym |AB| + |BC| = 13 cm. |BC| + |CD| = 10 cm. |CD| + |AD| = 12 cm. |AD| + |AB| = 15 cm. Oblicz obwód tego prostokąta. Maciek zamierza położyć parkiet , który ma 3 m szerokości i 5 m długości. Ile płytek parkietowych o wymiarach 20 cm x 10 cm musi w tym celu zakupić? Narysuj kwadrat ABCD, podziel go tak , alby otrzymać 5 kwadratów. Prostokąt o wymiarach 8 cm i 3 cm jest planem ogródka kwiatowego w skali 1:200. Oblicz rzeczywistą długość i szerokość tego ogródka. Oblicz długość ogrodzenia wykonanego na jednej długości i dwóch szerokościach. Czy obwody różnych prostokątów o polu 36cm 2 zawsze będą równe? Ile zwiększymy pole prostokąta o bokach 17cm i 19 cm jeśli jeden bok zwiększymy o 4 cm, a drugi zmniejszymy o 1 cm? Dane są dwa prostokąty. Wymiary pierwszego prostokąta są równe 8 cm i 6 cm, a wymiary drugiego są 3 razy większe. Oblicz, ile razy pole drugiego prostokąta jest większe od pola pierwszego prostokąta? Jakie wymiary mogą mieć prostokąty, których pole równe jest 30 cm2? W ogrodzie astry rosną na powierzchni 3 m x 2 m, goździki 1 m x 2 m, tulipany 4 m x 3 m , frezje 3m x 7 m, żonkile 5 m x 4 m. Jakie jest pole ogrodu? Oblicz obwód kwadratu, którego pole równe jest 225 mm 2 Jaka jest szerokość prostokąta którego pole to 35cm2, a jeden z boków to 50 mm? Obwód jednego prostokąta jest równy 52 cm. Jeden bok tego prostokąta jest trzy razy taki jak bok drugi. Jakie jest pole tego prostokąta? DROGA, PRĘDKOŚĆ, CZAS 1. Po wylądowaniu na Księżycu w 1972 roku amerykańscy astronauci oddalili się od miejsca lądowania o 31,8 km. Ile to metrów? 2. W czasie wyścigu kolarskiego zawodnicy muszą uzupełniać niedobory płynu w organizmie, pijąc odpowiednie napoje. Na jednym z etapów zawodnik czterokrotnie wypił po 1/3 litra napoju. Ile płynu wypił zawodnik podczas tego etapu? 3. Rowerzysta jadąc pod górę przebył drogę 2400 m w czasie 600 s. Z jaką prędkością się poruszał? 4. Samochód jedzie z szybkością 80 km/h. Jaką drogę przebędzie w ciągu 3h? 5. Jas i Staś dojeżdżają do szkoły na rowerach. Jas jedzie 15 min, a Staś 2 min. Który z chłopców jedzie szybciej, jeżeli odległość szkoły od domu Jasia wynosi 1500 m, a od domu Stasia 2 km? 6. Kozica górska potrafi pokonać wysokość 276 m w czasie 4 minut. Oblicz ile metrów może pokonać trakcie 7minut. 7. Z miejscowości A w przeciwnych kierunkach wyjechali o tej samej porze dwaj kolarze. Pierwszy jechał z prędkością 27 km/h a drugi z prędkością 25 km/h. Jaka będzie odległość między kolarzami po 3 godzinach jazdy?8. Z portu wypłynął statek i oddalał się z prędkością 24 km/h. Cztery godziny później wypłynęła za nim motorówka z prędkością 56 km/h. Po ilu godzinach i w jakiej odległości od portu motorówka dogoni statek? 8. Z dwóch miast leżących przy tej samej trasie wyjechały równocześnie w tym samym kierunku dwa samochody: ciężarowy "Star" i osobowy "Opel". "Star" jechał ze średnią prędkością 60 km/h a "Opel" 80 km/h. Po 5 godzinach "Opel" dogonił "Stara". Jaka jest odległość między tymi miastami? 9. Rowerzysta w ciągu 4 godzin przejechał 60 km. Jaką odległość pokona ten rowerzysta w ciągu godziny? 10. Turysta w czasie 3 godzin przeszedł 12 km. Ile kilometrów przejechałby rowerzysta, gdyby jechał 2 razy dłużej niż szedł turysta i w czasie każdej godziny przejechałby o 11 km więcej niż przebywa turysta? ZADANIA RÓŻNE Tadeusz pomyślał pewna liczbę. Następnie dodał do niej 5, otrzymaną sumę podzielił przez 3, a otrzymany iloraz pomnożył przez 4. Potem od ostatniego wyniku odjął 6. Gdy tę różnicę podzielił przez 7, otrzymał liczbę 2. Jaką liczbę pomyślał Tadeusz? Po podwórku chodzą koty i kury. Zwierzęta te maja łącznie 30 nóg. Kotów jest o 3 mniej niż kur. Ile kur znajduje się na tym podwórku, a ile kotów? Do izby weszło kilku rycerzy. Usiedli za stołem i zjedli zupę. Gdyby każdy z rycerzy jadł z jednego talerza, to zabrakłoby 3 talerzy. Gdyby z jednego talerza jadło dwóch rycerzy, to zostałyby 2 talerze. Ilu było rycerzy, a ile talerzy? Budzik Kasi spóźnia się 6 minut na dobę. Kasia o godzinie 2300 nastawiła budzik tak, aby dzwonił punktualnie o godzinie 700 rano następnego dnia. Na którą godzinę Kasia nastawiła budzik? Książka w oprawie kosztuje 25 zł, przy czym książka jest o 21 zł droższa niż oprawa. Ile kosztuje oprawa? Spośród 40 uczniów pewnej klasy 17 gra w szachy, 21 umie pływać, 6 posiada obie te umiejętności. Ilu uczniów nie umie ani pływać, ani grać w szachy? Los na loterii kosztował 4 zł. Trzej chłopcy: Paweł, Piotr i Robert, złożyli się na kupno dwóch losów. Paweł dał 1 zł, Piotr 3 zł, Robert 4 zł. Jeden z zakupionych przez nich losów okazał się wygrany na kwotę 1000 zł. Chłopcy podzielili wygraną między siebie sprawiedliwie, tzn. w zależności od wkładu każdego z nich. Ile złotych otrzymał każdy z nich? Chłopcy z klasy Marii i Mietka ustawili się w jednej linii. Na prawo od Marii jest 16 uczniów w tym Mietek. Na lewo od Mietka jest 14 uczniów, wśród nich Maria. Pomiędzy Mietkiem i Marią jest 7 uczniów. Ilu uczniów liczy ta klasa? Metalowy pręt ma długość 1 metra. Jednokrotne rozcięcie go kosztuje 1 zł. Ile trzeba zapłacić za rozcięcie go na 10 jednakowych części? Sześć kur zjada łącznie 8 miarek ziarna w ciągu 3 dni. Ile miarek ziarna zjedzą trzy kury w ciągu 9 dni? Ojciec ma 41 lat, starszy syn 13 lat, córka 10 lat a młodszy syn 6 lat. Po ilu latach ojciec będzie miał tyle lat, ile wszystkie dzieci razem? Staw zarasta rzęsą. Co dwa dni obszar zarośnięty podwaja się. Cały staw zarósł rzęsą w ciągu 64 dni. Po ilu dniach ćwierć stawu była zarośnięta rzęsą? W rodzinie Kowalskich jest 7 sióstr. Każda siostra ma jednego brata. Z ilu członków składa się ta rodzina doliczając rodziców? Iga ma we wtorek 5 lekcji. Lekcje zaczynają się o 800 rano i mają po 45 minut, a przerwy są 10-minutowe z wyjątkiem czwartej, która trwa 20 minut. Po skończonych lekcjach Iga czeka w świetlicy na rodziców do godziny 1500. Jak długo przebywa Iga w świetlicy? Janek o godzinie 1500 zaczął czytać książkę. Po 40 minutach poszedł do kolegi. Wrócił po 1 godzinie i 20 minutach i zabrał się do odrabiania lekcji. Trwało to 45 minut. Potem znów wrócił do czytania książki. O której to było godzinie? Było trzech braci; Adaś nie kłamał nigdy, Bolek jedno zdanie mówił prawdziwe a drugie fałszywe, natomiast Czesiek kłamał zawsze. Pewnego dnia w straży pożarnej odebrano taki telefon: „Tu mówi Bolek. W moim domu straszny pożar.”. Jechać czy nie – myśli strażak. A co ty myślisz? Wyjaśnij. W sklepie Ania miała zapłacić 37 zł. Ania miała wyłącznie monety 5-złotowe a sprzedawczyni w sklepie miała tylko monety Ania rozliczyła się ze sprzedawczynią? Ślimak wspina się na pięciometrowy mur. W ciągu dnia wznosi się do góry 3 m, a w ciągu nocy ześlizguje się o 2 m w dół. Po ilu dniach i nocach ślimak znajdzie się na szczycie muru? W wyścigu startuje 31 zawodników. Liczba zawodników, którzy dobiegli do mety przed Jasiem, jest 4 razy mniejsza od liczby zawodników, którzy ukończyli wyścig po nim. Które miejsce zajął Jaś? Paweł zamierzał kupić 4 porcje lodów, zabrakło mu jednak 80 groszy. Kupił więc tylko 3 porcje lodów, a wtedy zostało mu 30 groszy. Jak była cena jednej porcji?. Powiatowy Konkurs Potyczki Matematyczne - Kiełczygłów 1. Mateusz i Dawid mają razem 18 lat, Dawid i Piotr - 23 lata, a Mateusz i Piotr - 19 lat. Ile lat ma każdy z chłopców? 2. Przez pustynię wędruje karawana, składająca się z dwugarbnych wielbłądów i jednogarbnych dromaderów. Naliczono 28 głów i 45 garbów. Ile jest w tej karawanie dromaderów? 3. W jakim czasie przejdzie turysta drogę, która na mapie w skali 1:50 000 przedstawiona jest odcinkiem 4,8 cm, jeżeli będzie szedł z prędkością 5 km/h? 4. Obwód pewnego ogródka w kształcie prostokąta wynosi 360 m, a jeden z boków prostokąta jest 3 razy dłuższy od drugiego boku. Oblicz pole tego ogródka. Rok szkolny 2008/2009 Część I 1. Michał ma w lewej kieszeni monety jednogroszowe, a w prawej dziesięciogroszowe. W lewej kieszeni ma tyle samo pieniędzy co w prawej, razem ma 3 złote. Ile monet ma Michał? 2. Było siedem patyków, ale niektóre z nich połamano na trzy części i jest teraz 17 patyków. Ile patyków połamano? 3. Za dwie gazety zapłacono 3,30 zł. Jedna z gazet była o 30 gr droższa od drugiej. Jakie były ceny tych gazet? 4. Mateusz i Dawid mają razem 18 lat, Dawid i Piotr – 23 lata, a Mateusz i Piotr – 19 lat. Ile lat ma każdy z chłopców? 5. W pewnej rodzinie jest pięciu braci. Każdy z nich ma siostrę. Jaka jest najmniejsza możliwa liczba dzieci w tej rodzinie? 6. Metalowy pręt ma długość 1 m. Jedno rozcięcie tego drutu kosztuje 50 gr. Ile trzeba zapłacić za rozcięcie tego pręta na 10 równych części? 7. W wyrażeniu 4 x 12 + 18 : 6 + 3 wstaw nawiasy tak, aby otrzymać wynik 50. 8. „Ile lat ma wujek?” - Wujku, ile masz lat? - Dwa razy tyle, co kuzynka Ewa. - A ile lat ma kuzynka Ewa? - Trzy razy mniej od cioci Heli. - A ile lat ma ciocia Hela? - Ciocia Hela ma o 20 lat więcej od Kasi. - A ile lat ma Kasia? - Kasia ma 5 razy tyle co Ania. - A ile lat ma Ania? - Ojej… za rok będzie miała 6 lat. - Wujku, zaraz ci powiem ile masz lat… 9. Ile razy trzeba łamać czekoladę, aby podzielić tabliczkę 4x6 na 24 kostki? Zakładamy, że za każdym razem łamiemy jeden kawałek czekolady na dwie części. 10. – Oto 3 tabletki – mówi lekarz choremu. „Niech Pan od zaraz przyjmuje po jednej tabletce co pół godziny.” Na jak długo wystarczy choremu tych pigułek? 11. Na ścianie wisi zegar. Jak należy poprowadzić linię przez jego tarczę, aby sumy po obu jej stronach były jednakowe? 12. Każda z liter A, B, C i D oznacza pewną cyfrę. Wykonaj dzielenie AABBCCDD:11 13. Gdy Kubuś Puchatek wychodził ze swej chatki na urodziny Kłapouchego, garnek pełen miodu, który niósł mu w prezencie, ważył 5 kg. Kiedy Puchatek był w połowie drogi do Kłapouchego, garnek ważył jedynie 3 kg, gdyż była w nim tylko połowa miodu. Ile kilogramów miodu było w garnku na początku? 14. Dwaj chłopcy przez dwie minuty zjadają dwa pączki. Ile pączków zje sześciu chłopców przez sześć minut? 15. W dwóch pudełkach jest razem 48 zapałek. Jeśli z pierwszego pudełka wyjmiemy 13 zapałek, a z drugiego 23, to w obu pudełkach będzie tyle samo zapałek. Ile zapałek jest w pierwszym, a ile w drugim pudełku? 16. Do Morza Słonego wpada siedem rzek. Każda rzeka ma siedem dopływów, a do każdego dopływu wpada siedem strumyków. Z ilu źródeł płynie woda do Morza Słonego? 17. Dziewięciu Mikołajów w 30 minut rozda 60 prezentów. Ile prezentów rozda trzydziestu sześciu Mikołajów w ciągu trzech godzin? 18. Na kolejnych zegarach położenie wskazówek zmienia się według pewnej zasady. Pierwszy zegar pokazuje 12:30, drugi 14:15, trzeci 16:00. Którą godzinę powinien wskazywać czwarty zegar? 19. Wybierz monety dające w sumie 13 groszy tak, aby wśród nich nie było jednogroszówek. 20. Ślimak wpadł w poniedziałek rano do studni o głębokości 5 metrów. W ciągu dnia ślimak wspina się na wysokość 2 m, w ciągu nocy zaś ześlizguje się w dół o 1 m. W którym dniu tygodnia ślimak wydostanie się ze studni? Część II 1. W poniedziałek w południe wyrusza żaglowiec w 100 – godzinny rejs. W który dzień tygodnia i o której godzinie zakończy on swój rejs? 2. Mój zegarek spóźnia się o dwie minuty na godzinę. Jest właśnie południe i ustawiłem go na dokładny czas. Po jakim czasie jego opóźnienie wyniesie jedną godzinę? 3. Przez pustynię wędruje karawana, składająca się z dwugarbnych wielbłądów i jednogarbnych dromaderów. Naliczono 28 głów i 45 garbów. Ile jest w tej karawanie dromaderów? 4. Paweł zamierzał kupić 4 porcje lodów, zabrakło mu jednak 80 groszy. Kupił więc 3 porcje, a wtedy zostało mu 30 groszy. Jaka była cena jednej porcji lodów? 5. Ania jest starsza od Basi o 3 lata i młodsza od Celiny o 2 lata. Dorota jest o 1 rok młodsza od Basi. O ile lat Celina jest starsza od Doroty? 6. Z kwadratowych skrawków materiału 10cm na 10 cm babcia zamierza uszyć prostokątną narzutę długości 1 m 50 cm i szerokości 1 m. W każdym miejscu, w którym schodzą się ze sobą 4 kwadraciki, chce przyszyć ozdobny guziczek. Ile guziczków będzie potrzebowała? 7. Tatuś Zenka przejechał dystans z Krakowa do Wrocławia w ciągu 5 godzin jadąc z prędkością 60 km/h. W jakim czasie pokonałby tą samą drogę jadąc z prędkością 100 km/h? 8. Stefek zjada jedną kromkę chleba w czasie 8 sekund. Tak samo Felek. Stefek zjadł pół kromki chleba, a następnie połowę reszty. Pozostałą część kromki dał Felkowi. Ile czasu zajęło Felkowi jedzenie pozostałej części kromki? 9. W pudełku znajduje się 17 kul żółtych, czerwonych i zielonych. Zielonych kul jest 8 razy więcej niż czerwonych. Ile jest kul każdego koloru? 10. Marek, Zenek, Franek i Staś są kolegami w klasie. Marek i Zenek są wyżsi od Franka. Staś jest niższy od Zenak. Zenek nie jest najwyższy. Franek nie jest najniższy. Uporządkuj kolegów według wzrostu. 11. 4 bociany zjadają 16 żab w 2 dni. Ile żab zjadają 2 bociany w ciągu jednego dnia? 12. W pewnym miesiącu 3 czwartki wypadły w dni parzyste. Jaki dzień tygodnia jest 18 dnia tego miesiąca? 13. Winda startuje z parteru. Zjeżdża dwa piętra do podziemi, następnie wznosi się 5 pięter, zjeżdża jedno piętro, wznosi się 6 pięter, zjeżdża 8 pięter i wznosi 4 piętra. Na którym piętrze jest teraz winda? 14. Przepis na 4 placki podaje, że należy wziąć 2 łyżki masła, 3 łyżki cukru i 4 łyżki płatków owsianych. Ile placków mogę zrobić mając 14 łyżek masła, 15 łyżek cukru i 16 łyżek płatków owsianych? 15. Zając zjada marchewkę w ciągu 15 minut. Pęczek 8 marchewek kosztuje 12 zł. Ile złotówek zjada 5-osobowa zajęcza rodzina w ciągu minuty? 16. Po awarii prądu Rysiek zapalił 4 świeczki. Pierwszą świeczkę zapalił 2 minuty po tym jak zgasło światło. Kolejne świeczki zapalał co 5 minut. W momencie gdy zgasła ostatnia świeczka zapaliło się z powrotem światło. Ile czasu trwała awaria prądu, jeśli jedna świeczka pali się 7 minut? 17. W sobotę Koszałek – Opałek wyruszył w drogę do swojego przyjaciela, krasnala Gaduły, który mieszkał w odległości 700 m od niego. Dziennie Koszałek – Opałek stawiał 14 000 kroków, a każdy krok miał długość 1 cm. W którym dniu tygodnia krasnoludek doszedł do chatki przyjaciela? 18. Jeśli 4 kopiarki mogą skopiować 400 stron w ciągu 4 godzin, ile czasu zajmuje 8 kopiarkom skopiowanie 800 stron? 19. Na trzech drzewach siedziało łącznie 36 ptaków. Gdy z pierwszego drzewa 6 ptaków przeleciało na drugie, z drugiego 8 ptaków przeleciało na trzecie, a z trzeciego drzewa 10 ptaków przeleciało na pierwsze drzewo, to okazało się, że na każdym z drzew siedzi teraz tyle samo ptaków. Ile ptaków siedziało na początku na każdym drzewie? 20. Dwa zespoły robocze przebijają z dwóch stron tunel długości 253m. Jeden zespół przebija 5 m dziennie, a drugi – 6 m dziennie. Po ilu dniach zespoły te spotkają się? Część III 1. Turysta przywiózł z wycieczki z Paryża miniaturę wieży Eiffla, głównej atrakcji turystycznej tego miasta, wykonaną w skali 1:2000. Jej wysokość wynosiła 15 cm. Jaką wysokość ma ta wieża w rzeczywistości? 2. Big Ben to dzwon wybijający godziny w wieży zegarowej parlamentu brytyjskiego w Londynie. Na rysunku w skali 1:100 jedna z tarcz tego zegara ma promień równy 3 cm i 5 mm. Jaką średnicę ma w rzeczywistości ta tarcza? 3. Pokój Ali ma kształt prostokąta, który w skali 1:10 ma powierzchnię 1200 cm2. Oblicz rzeczywistą powierzchnię tego pokoju. 4. Prostokątna łąka na planie w skali 1:5000 ma wymiary 10 cm i 2 cm. Oblicz, ile hektarów ma ta łąka? (1 hektar = 10 000 m2) 5. Boisko szkolne w kształcie prostokąta na planie w skali 1:1000 ma wymiary 9 cm i 6 cm. Oblicz powierzchnię boiska w arach. (1 ar = 100 m2) Ile potrzeba siatki do ogrodzenia tego boiska? 6. W Hadze dorośli i dzieci chętnie odwiedzają park atrakcji. Znajdują się w nim setki miniaturowych zabytków zrekonstruowanych w skali 1:25. Jaką wysokość w tej skali będzie miała wieża katedry mająca w rzeczywistości 112 m? 7. Odległość pomiędzy Rzymem (stolicą Włoch) a Paryżem (stolicą Francji) wynosi 900 km. Na mapie odcinek łączący te miasta ma długość 6 cm. W jakiej skali wykonano tę mapę? 8. Spośród 15 państw 4/15 krajów leży nad morzem, 4/30 nie ma dostępu do morza, a 1/5 nie ma na swoim terenie gór. Ile państw nie leży nad morzem, ile ma do niego dostęp, a ile nie ma gór? 9. Lekcja w polskiej szkole trwa 45 minut, w szwedzkiej 2/3 godziny, a w angielskiej 5/6 godziny. W której szkole godzina lekcyjna jest najdłuższa a w której najkrótsza? 10. Pręt o długości 5 i 1/4 metra rozcięto na trzy części. Druga część jest dłuższa od pierwszej o 3/4 metra i o tyle samo trzecia jest dłuższa od drugiej. Jaką długość ma każda z tych części? Opisz swoje rozwiązanie. 11. Dany jest kolorowy kwadrat: Oblicz, jaki ułamek całego koła stanowi część pomalowana kolorem: a) Zielonym b) Czerwonym c) Białym d) Czerwonym i zielonym e) Białym i żółtym f) Zielonym, czarnym i białym g) Zielonym, żółtym i czerwonym 12. Jaką liczbą musi być X, żeby ułamek był równy danej liczbie? a) 5 : ( x + 2 ) = 1 b) ( 7 + x ) : 2 = 6 c) ( x - 2 ) : 3 = 3 d) 12 : ( 4 + x ) = 1 13. Obwód prostokąta wynosi 24 i 2/4 dm, a jego długość 6 i 3/4 dm. O ile decymetrów szerokość tego prostokąta jest mniejsza od długości? 14. W sklepie było 120 kg pomarańczy. Pierwszego dnia sprzedano 45 i 3/5 kg pomarańczy, drugiego dnia sprzedano o 6 i 2/5 kg mniej niż pierwszego, a trzeciego dnia sprzedano resztę. Ile kilogramów pomarańczy sprzedano trzeciego dnia? 15. Cztery działki mają razem 15 i 4/6 arów. Pierwsza działka ma 2 i 5/6 ara, druga działka jest o 1 i 1/6 ara większa od pierwszej, a trzecia o 1/6 ara mniejsza od pierwszej. Oblicz, ile arów ma czwarta działka?16. Turysta przejechał 684 km w ciągu trzech dni. Pierwszego dnia przejechał dwa razy więcej kilometrów niż drugiego dnia, a trzeciego o 1/5 mniej niż drugiego. Ile kilometrów przejechał trzeciego dnia? 17. Okręt przepłynął 4/11 całej trasy i pozostało mu do przepłynięcia o 360 mil morskich więcej niż przepłynął. Oblicz długość całego rejsu. 18. W klasie IV jest 28 uczniów, przy czym 4/7 uczniów to dziewczęta. Do Harcerstwa należy 1/3 wszystkich chłopców i 1/4 wszystkich dziewcząt. Ilu uczniów tej klasy należy do harcerstwa? 19. Z miejscowości A do miejscowości B pociąg jedzie 1,2 godziny, a z powrotem ten sam pociąg jedzie 72 minuty. Jak to wytłumaczysz? 20. Odległość z miasta A do miasta B wynosi 35,5 km, a z miasta B do miasta C 87,5 km. Miasta leżą na jednej linii prostej. Ile wynosi odległość z miasta A do miasta C? Rozpatrz różne przypadki. 21. W worku było 50 kg mąki. Pierwszego dnia zużyto 12,5 kg mąki, drugiego dnia o 2,75 kg więcej niż pierwszego dnia, a trzeciego o 3,70 kg mniej niż pierwszego dnia. Ile kilogramów mąki pozostało w worku? 22. Na 300 kilometrach samochód spalił 21 litrów paliwa. Ile trzeba będzie zapłacić za paliwo, aby przejechać tym samochodem 1000 km, jeżeli cena benzyny jest równa 3,2 zł? Pomysły na warsztaty rodzinne, które pomagają odkryć na nowo zarówno historię Polski, jak i dzieje swojego regionu oraz przyjrzeć się bliżej losom własnej rodziny. Przypadające za naszego życia 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę to jubileusz, który może stać się bodźcem i inspiracją do zorganizowania w ramach Nocy Bibliotek wydarzeń dla czytelników, pomogą im odkryć na nowo zarówno historię Polski, jak i dzieje swojego regionu czy przyjrzeć się bliżej losom własnej rodziny. Oczywiście przy wsparciu ciekawych lektur. Oto pomysł na warsztaty rodzinne podczas Nocy Bibliotek pod hasłem „RzeczpospoCzyta o Niepodległej”. WARSZTATY RODZINNE (dla dzieci w wieku ok. 7–11 lat) Podstawowe założenie warsztatów to zaprezentowanie faktów historycznych i realiów życia codziennego w międzywojniu poprzez indywidualną historię bohatera – rówieśnika dzieci uczestniczących w zajęciach. Scenariusz warsztatów rodzinnych „Dom Wandy” Autorka: Nika Kołacz Tematem warsztatów są losy rodziny Moraczewskich. Proces odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku oglądamy oczami kilkunastoletniej Wandy – córki Jędrzeja, legionisty i pierwszego premiera II RP i Zofii – społeczniczki i posłanki na Sejmu II RP. Informacje na temat bohaterów warsztatów można znaleźć na stronie Towarzystwa Przyjaciół Sulejówka w zakładce: Edukacja: oraz w książce Jerzego Kochańskiego Wyznawcy Niepodległej. Piłsudscy, Moraczewscy. Przed Sulejówkiem. W Sulejówku, Fundacja Rodziny Józefa Piłsudskiego i Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2009. Wprowadzenie Punktem wyjścia może być książka lub album z dawnymi zdjęciami miejscowości czy regionu albo też tradycyjny album rodzinny. Na początku zajęć uczestnicy siadają w kole, osoba prowadząca warsztat pokazuje im zdjęcia z pierwszych dekad XX wieku – najlepiej wykonane do 1930 roku lub ewentualnie do 1939 r. Prezentowane zdjęcia warto powiększyć, żeby były jak najlepiej widoczne. Pomocną inspiracją w wyborze zdjęć w kontekście Warszawy czy innego dużego miasta może być książka Olgierda Budrewicza Warszawa przedwczorajsza Wydawnictwa BOSZ. Na początku zajęć następuje burza mózgów, która ma na celu wprowadzenie grupy w realia życia przed stu laty. – Jak sądzicie, jak często ludzie kiedyś robili zdjęcia? Tylko z okazji ważnych wydarzeń. Wtedy ubierali się w swoje najlepsze ubrania i szli do fotografa, który był ważną postacią. Potem trzeba było długo pozować. – Dlaczego w albumie nie ma kolorowych zdjęć? Kolejny etap to praca w podgrupach, każda z nich dostaje to samo dawne zdjęcie. Dzieci zmieniają się w detektywów; ich celem jest jak najbardziej szczegółowe opisanie fotografii, a także próba znalezienia odpowiedzi na kilka pytań: – Z jakiej okazji było zrobione to zdjęcie? – Gdzie je zrobiono? – Ile lat temu? Jaka wtedy była pora roku? Łącznie dzieci analizują trzy zdjęcia, ich tematyka powinna być różnorodna. Mogą to być: – zdjęcia rodzinne zrobione z okazji ślubu, chrzcin itp. – zdjęcie klasy szkolnej, zawodów sportowych itp. – zdjęcie ukazujące wygląd ulicy, rynku, targu itp. Podczas rozmowy o zdjęciach ważne jest zwrócenie uwagi na stroje, środki transportu, zabawki, jakie dzieci mają w rękach. Jeśli to możliwe, najlepiej, żeby zaproponowane zdjęcia pochodziły z danej miejscowości czy regionu, żeby dzieci miały szansę poczuć relację pomiędzy historią a własnym życiem. Propozycje zdjęć możemy znaleźć na stronach Narodowego Archiwum Cyfrowego czy Ośrodka „Karta”. Poniżej przykładowe zdjęcia z archiwum NAC do wykorzystania w tej części warsztatu. Opowiadanie Po pierwszej części warsztatów zapraszamy uczestników do obejrzenia i wysłuchania historii „Dom Wandy”. Można ją zaprezentować za pomocą japońskiej metody kamishibai, łączącej w sobie elementy opowieści i przedstawienia. Historia opowiadana za pomocą dużych ilustracji tworzy ciekawy mały spektakl, wzmacnia narracyjne umiejętności słuchaczy, inspiruje też do zadawania pytań, a następnie do tworzenia własnych opowieści. Więcej o wykorzystaniu metody kamishibai na warsztatach w bibliotece znajdziecie tutaj. Opowieść „Dom Wandy” z proponowanym podziałem na fragmenty – ilustracje. O nas Czy macie ochotę cofnąć się w czasie ponad 100 lat? Oto ja – Wanda Moraczewska – i moja rodzina. Mam starszego brata Kazika i młodszego Adasia. Mój tata jest inżynierem i buduje tory kolejowe, a mama jest nauczycielką. Oprócz tego często angażują się w wiele innych spraw, więc w naszym domu zawsze jest dużo ludzi… Tło Wiem, że trudno wam w to uwierzyć, ale Polski od ponad 100 lat nie ma na mapie. Dawno temu nasi sąsiedzi, którzy mieli silniejsze armie, podzielili się naszymi ziemiami. Teraz Polacy mieszkają w trzech różnych państwach – w Rosji, Niemczech i Austrii. W Warszawie czy Poznaniu, gdzie mieszkają nasi kuzyni, do niedawna zakazane było mówienie w szkole po polsku, były za to surowe kary. Nie można też obchodzić ważnych polskich rocznic czy przypominać o naszych bohaterach. My mieszkamy we Lwowie w austriackiej Galicji, gdzie jest trochę łatwiej. Mimo to rodzice wierzą, że Polska znów może być wolnym krajem. Wybuch wojny W sierpniu 1914 roku wszystko się nagle zmienia, bo wybucha wojna między Rosją a Austrią i Niemcami Tata zgłasza się do oddziałów Józefa Piłsudskiego, działających pod komendą armii austriackiej i idzie walczyć jako polski legionista. My z mamą musimy uciekać z domu, bo nasze miasto zajmują wojska rosyjskie. Mam 9 lat i jestem nieszczęśliwa, bo nie mogę zabrać ze sobą wszystkich ulubionych książek i rudego kota Felka, który musi zostać u sąsiadki. Wojna Okazało się, że niestety jeszcze kilka razy musimy się przeprowadzać. Mama stara się być użyteczna, dużo pracuje – razem z innymi kobietami szyje mundury dla legionistów. Ja też chce pomóc – przyszywam guziki mundurów. Ciągle brakuje jedzenia, ale mimo to przygotowujemy paczki dla żołnierzy. Nasz dom jak zawsze jest pełen ludzi, brak w nim tylko taty… Tata Najbardziej lubię dni, kiedy od taty przychodzą listy z frontu. Tata czasem skarży się na mróz, czasem dokuczają mu małe robaki (czyli wszy), ale opisuje też śmieszne historie o swoich kolegach. Wspomina o komendancie Józefie Piłsudskim, który mieszka w ziemiance razem z innymi i którego żołnierze lubią i szanują. Tata ma nadzieję, że jeśli nasi zaborcy pokłócili się między sobą, to dobry znak, bo może znów powstać Polska. U nas w domu też jest zimno – choć na pewno nie tak jak u taty – nie można kupić węgla, a jak już jest, to jest bardzo drogi. Wanda Ostatnio wpadłam na nowy pomysł – razem z innymi znajomymi założyliśmy Polski Komitet Pomocy Dzieciom. Bardzo długa nazwa, a wiecie o co w tym chodzi? Chodziliśmy z koszykami po sklepach i biurach w mieście i zbieraliśmy produkty dla naszych legionistów.. Potem wymyśliliśmy coś jeszcze lepszego – przygotowaliśmy koncert! To było naprawdę dużo pracy –sami zrobiliśmy dekoracje, kostiumy i dużo ćwiczyliśmy. Wyobraźcie sobie, że przyszło więcej widzów niż było miejsc! Dzięki sprzedaży biletów na koncert udało nam się zebrać kolejne pieniądze dla żołnierzy. Koniec wojny Wreszcie wojna, którą już niektórzy nazywają Wielką Wojną – się skończyła… Do Warszawy w połowie listopada 1918 roku przyjechał wypuszczony z więzienia Józef Piłsudski. Mieszkańcy Warszawy zaczęli zrywać niemieckie flagi i obwieszczenia, a także zabierać broń niemieckim żołnierzom. Piłsudski napisał depeszę do innych krajów, że od tej chwili Polska znów może decydować sama o sobie, a potem po kilku dniach zaproponował, żeby mój tata – Jędrzej Moraczewski, został premierem i stworzył rząd, który będzie kierował krajem. W końcu po 123 latach niewoli Polska znów była niepodległa! Trudne początki Zamieszkaliśmy w Warszawie. Miasto, tak jak inne, było zniszczone przez wojnę, brakowało jedzenia, ubrań i opału, wszystko było bardzo drogie. Początki nowej Polski też nie były łatwe, bo trzeba było połączyć ze sobą trzy różne ziemie, w których mieszkali Polacy. W każdym z zaborów były różne szkoły, języki, pieniądze i prawa. Różna była nawet szerokość szyn kolejowych. Teraz wszystko trzeba było połączyć, żeby powstał jeden kraj. Na dodatek ciągle jeszcze nie były ustalone wszystkie granice naszego kraju i trzeba było o nie walczyć… Mama W styczniu 1919 roku odbyły się wybory do sejmu, pierwszy raz mogły też głosować kobiety. Wybrano osiem kobiet i jedną z nich była moja mama, Zofia Moraczewska. Sama też chciałam coś robić i działać, więc w mojej szkole założyłam skautowską, czyli harcerską drużynę dla dziewczyn. Sąsiedzi Ostatnio przeprowadziliśmy się do Sulejówka. Zamieszkaliśmy w domu w zielonym ogrodzie, blisko stacji kolejowej. Okazało się, że obok ktoś chce sprzedać teren z drewnianym domkiem. Rodzice opowiedzieli o tym pani Oli Piłsudskiej, która zdecydowała się go kupić. Wkrótce potem państwo Piłsudscy ze swoimi małymi córeczkami stali się naszymi sąsiadami. W płocie między naszymi posesjami zrobiliśmy furtkę, bo bardzo lubiliśmy się odwiedzać. Swój dom nazwali „Milusinem” – ale to już historia na kolejną opowieść… Ilustracje do opowieści „Dom Wandy” do wykorzystania w teatrzyku kamishibai, można wykonać metodą kolażu z użyciem archiwalnych zdjęć. Proponowane archiwalne zdjęcia do niektórych ilustracji: Jędrzej Moraczewski jako legionista Legiony Polskie Józef Piłsudski jako legionista Jędrzej Moraczewski jako premier Rząd Jędrzeja Moraczewskiego Zofia Moraczewska Zakończenie Na zakończenie warsztatów, po obejrzeniu i wysłuchaniu przez dzieci historii rodziny Moraczewskich, możemy zapytać uczestników, kim według nich została Wanda jako dorosła osoba. Możemy też poprosić, aby narysowały swoją ilustrację, która będzie kończyła historię „Domu Wandy”. Potem warto pokazać dzieciom zdjęcia Wandy Moraczewskiej i powiedzieć, że została nauczycielką języka łacińskiego w warszawskim liceum im. Juliusza Słowackiego. Kontynuacja warsztatów – kilka pomysłów Album Kolejne spotkanie można poświęcić na zrobienie albumu dotyczącego waszej miejscowości. Każdy z uczestników na warsztat powinien przynieść zdjęcie lub rysunek ważnego dla niego miejsca, np. domu, placu zabaw, szkoły czy parku. Album może składać się z połączonych ze sobą czarnych kartek A4 i grubości bloku technicznego. Każda z osób ma do zagospodarowania własną kartkę, oprócz umieszczenia na niej rysunku czy zdjęcia warto dodać uzasadnienie, dlaczego to miejsce uważa się za wyjątkowe. Album może otwierać zdjęcie biblioteki i lista osób biorących udział w warsztatach, warto też podkreślić, że w przyszłości, za kolejne 100 lat, może on stanowić nie tylko pamiątkę dla uczestników 104 edycji Nocy Bibliotek (mamy nadzieję, że taka będzie :-)), ale też źródło wiedzy dla waszych potomnych o roku 2018. Milusin Przygotowanie opowieści – przedstawienie metodą kamishibai o rodzinie Piłsudskich, mieszkańcach „Milusina” w Sulejówku. Opowieść może powstać na podstawie książki Włodzimierza Kalickiego Powrót do Sulejówka, Wydawnictwa Agora i wspomnień Aleksandry Piłsudskiej. Warto zwrócić uwagę na świat dziecięcych zabaw, ukazanie dnia codziennego rodziny i postać Józefa Piłsudskiego, postrzeganą z innej perspektywy niż zwykle – jako domownika „Milusina” i troskliwego tatę. Ciekawy dla uczestników warsztatu może być opis imienin Marszałka i prezentów (w tym zwierząt), które dostawał od licznych gości. Proponowany przebieg warsztatów to najpierw czytanie wybranych fragmentów książki Włodzimierza Kalickiego, a następnie podział dzieci na grupy – każda wykonuje jedną lub dwie ilustracje, w zależności od liczby uczestników warsztatów. Scenariusz warsztatu „Pomysł Józka” Autorka: Nika Kołacz Warsztat dla dzieci w wieku ok. 7-11 lat Historia to nie tylko wygrane bitwy, ważne spotkania i podpisane dokumenty. Historię tworzą ludzie tacy sami jak my, ze swoimi marzeniami czy zmartwieniami, żyjący wiele lat przed nami. Jak wyglądał ich codzienny dzień? Jakich sprzętów używali? Na warsztatach rodzinnych „Pomysł Józka” zajrzyjmy na chwilę do domów sprzed stu lat, żeby się o tym przekonać. Warsztat dla dzieci w wieku 7-11 lat powstał na podstawie opowiadania Pradziadek urodzony w 1918 r., z książki Pawła Beręsewicza Poczet psujów polskich, Wydawnictwo Literatura 2016 r. Wstęp Na początku warsztatów uczestnicy siedzą w kole. Prowadzący zajęcia pokazuje im stary przedmiot np. samowar, moździerz, tarę, drewniane liczydło albo telefon z tarczą. Najlepiej żeby był to przedmiot, którego dzieci będą mogły dotknąć. Zaczynamy od pytania: – Co to jest? Do czego to mogło służyć? Następnie pojawiają się zdjęcia kolejnych starych przedmiotów, np. pióra i kałamarza, dawnej pralki czy kuchni węglowej. Może też pokazać dzieciom zdjęcia współczesnych przedmiotów i poprosić, żeby dopasowały do siebie „odpowiednik” z przeszłości i jego współczesną wersję. Opowieść Po wstępie dotyczącym dawnych przedmiotów zapraszamy dzieci do wysłuchania czwartego rozdziału z książki Pawła Beręsewicza „Poczet psujów polskich”. Wcześniej wspominamy, że bohaterem historii oprócz małego chłopca i jego taty będzie pewien przedmiot i prosimy o zgadnięcie, jaki … Nawet jeśli padnie prawidłowa odpowiedź (żelazko), nie potwierdzamy, tylko jeszcze trochę trzymamy dzieci w niepewności. Historię przygody Józka można przedstawiać albo wspomnianą wcześniej metodą kamishibai albo czytając odpowiedni rozdział książki. W obu przypadkach ważne są pytania zadawane uczestnikom w trakcie opowieści, aby utrzymać uwagę słuchaczy i dać pole ich wyobraźni. Opowieść „Pomysł Józka” z proponowanym podziałem na kolejne fragmenty – ilustracje. 1. Wstęp Moja mama nie lubi prasować i nie wychodzi jej to najlepiej … O wiele lepiej robi to mój tata. Myślę, że dobrze, że moja mama nie musi prasować żelazkiem, jakim prasowała jej prababcia, a moja praprababcia, bo wtedy by dopiero narzekała … 2. Żelazko z duszą Żelazko mojej praprababci było naprawdę bardzo ciężkie. Kiedyś prasowanie to była cała długa operacja. Po pierwsze musiał być rozgrzany piec lub kuchnia, tam nagrzewał się „wkład do żelazka”. Potem trzeba było ostrożnie go wyciągnąć i włożyć go do specjalnego schowka w żelazku. Teraz wreszcie można było prasować, ale rzecz jasna po jakimś czasie wkład przestawał być gorący i trzeba było wszystko zaczynać od nowa. Zwykle za jednym razem udawało się uprasować tylko jedną sztukę ubrania, np. koszulę. Po jakimś czasie żelazko trochę się zmieniło. Posłuchajcie opowieści o Józku … 3. Nowe żelazko Józek wraz ze swoją rodziną mieszkał w kamienicy. To było sto lat temu, więc dopiero niedawno podłączono do niej prąd. Dzięki elektrycznym żyrandolom w mieszkaniu było dużo jaśniej. Pewnego letniego dnia tata Józia, który był adwokatem i pracował w sądzie, wrócił do domu z dziwną paczką pod pachą. Kiedy rozwinął papier okazało się, że jest to żelazko, ale jakieś inne. To żelazko nie miało „duszy” i działało po podłączeniu do prądu. Tata Józka dostał je w prezencie od swojego przyjaciela, który przywiózł to cudo z zagranicy. 4. Prasowanie Najbardziej zainteresowana żelazkiem była rzecz jasna gosposia Magda, która codzienne musiała długo prasować białe koszule taty Józka. Na początku była bardzo nieufna i nie wierzyła jak żelazko, które nie ma „duszy”, może działać, potem jednak dala się przekonać i pozwoliła tacie podłączyć żelazko do prądu. Od tego czasu prasowanie koszul stało się prostsze. Kiedy Magda zajęta była prasowaniem, Józek miał szansę niepostrzeżenie dostać się do szafki w kredensie, gdzie w wielkim słoju trzymano różne słodkości, a za słodyczami Józek naprawdę przepadał … 5. Pomysł Józka Pewnego zimowego dnia Józek siedział przy oknie i obserwował padający śnieg. Patrząc na białe płatki leniwie spadające w dół, wspominał tęsknie wspaniały smak gorącej czekolady, którą ostatnio pił z rodzicami w cukierni. Koledzy na podwórku właśnie rozpoczynali budowę imponującego bałwana, kiedy Józkowi wpadł mu do głowy bardzo ciekawy pomysł. Na szczęście nikogo akurat nikogo nie było w domu, więc postanowił go zrealizować… 6. Powrót taty Kiedy jakiś czas potem tata Józka wracał do domu, bałwan na podwórku był już gotowy, brakowało mu tylko nakrycia głowy. Tata Józka podniósł małego chłopca, żeby ten mógł nałożyć na głowę bałwana stary kapelusz i wszedł do klatki schodowej, gdzie poczuł dziwny zapach … Przyspieszył kroku… Kiedy wszedł do mieszkania zobaczył Józka, który nerwowo coś przełykał schowany za wielką płachtą gazety. Na dodatek synek zaczął zadawać tacie dziwne pytania i nie odpowiadał na uwagi o dziwny zapach .. Tata podszedł do uchylonego okna, kiedy w mieszkaniu rozległ się dzwonek… Kiedy tata poszedł otworzyć drzwi Józek nastawił uszu… Usłyszał „spadło z okna”, „głowa cała roztrzaskana” i zamarł… Czekoladki, przypieczone przed chwilą na gorącym żelazku, przestały mu jakoś smakować. Bał się, że za swój niecny czyn pójdzie do więzienia. Okazało się, że żelazko, które Józek szybko wystawił na parapet, kiedy usłyszał, że tata wraca, spadło i zniszczyło głowę bałwana… 8. Czekolada Józek przez miesiąc nie mógł jeść słodyczy, co było dla niego dotkliwą karą. Od tamtej przygody nie gustował już tak bardzo w płynnej czekoladzie, choć rzecz jasna nadal lubił ją w wersji stałej. Jak sądzicie, kim Józek został kiedy dorósł ? Zakończenie Na zakończenie warsztatów uczestnicy mogą narysować brakującą ilustrację, pokazującą, jak Józek przypala czekoladki na żelazku i / lub ilustrację Józka jako dorosłego Józefa, właściciela najlepszej cukierni w miasteczku. Kontynuacja warsztatów Propozycja 1. Radio Zadaniem dzieci jest wymyślenie historii związanej z innym przedmiotem, który odegrał ważną rolę w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce. Może być to np. radio. Przygotowując warsztat, warto skorzystać ze zdjęć związanych z radiem z Narodowego Archiwum Cyfrowego, np. Propozycja 2. Przedmioty Na następne spotkanie dzieci wraz z rodzicami przynoszą z domu stare przedmioty i opowiadają ich historię. Propozycja 3. Kapsuła Przygotowanie i zakopanie „kapsuły czasu”, którą można będzie odkopać za kolejne 100 lat. Wykopaliska, rzeczy znalezione mówią nam bardzo dużo o dawnych czasach, my też możemy zostawić wiadomość dla przyszłości. Kapsułą może stać się szczelne pudełko albo duży słoik. W kapsule może się znaleźć – lista / zdjęcie uczestników projektu – wiadomości o waszej miejscowości w 2018 roku – ilu liczy mieszkańców, jakie są ważne miejsca czy święta lokalne. – wiadomości o bibliotece (ilu ma czytelników, książek, jaka książka dla dzieci była najchętniej wypożyczana ), kto w niej pracuje. – zdjęcie / rysunek przedstawiający bibliotekę. Nika Kołacz

trzej chłopcy podzielili się czekoladą